Omdat de energietransitie naar schone energie niet altijd en voor iedereen een succesverhaal is, is er in deze rubriek ruimte voor een kritische blik. Dit keer gaan we terug naar het begin van het project Energie A16. Omwonenden zijn betrokken geweest bij het bepalen van de meest geschikte plekken voor de windmolens. Eén van hun grootste zorgen was destijds: geluidsoverlast. In dit artikel vertelt Erik Bruggink als projectleider vanuit de provincie Noord-Brabant meer over hoe met geluid is omgegaan, en hoe belangrijk geluid nog altijd is. 

Geluidsoverlast bij windmolens is een landelijk bekende zorg. Erik vertelt hoe dat zat toen hij als projectleider in 2016 de eerste contacten legde met mensen die wonen in de A16-omgeving.  “Wat mij opviel was dat veel mensen op dat moment al geluidsoverlast ervaarden. Niet van windmolens, maar van het geluid van de hogesnelheidslijn (HSL) en het verkeer dat op de A16 raast. Logisch dat mensen zich zorgen maakten over extra geluidsoverlast van windmolens. We hebben er toen voor gekozen om niet alleen het te verwachte geluid van de windmolens te onderzoeken, maar ook bestaande geluidsbronnen (A16 en HSL) mee te nemen. Dat heet de cumulatieve – opgetelde – geluidsoverlast. 

Nulmeting als start

Het eerste onderzoek naar geluidsoverlast vond plaats in 2017. Hoe ging dat in zijn werk? Erik vertelt: “Dat was de zogenoemde nulmeting die de Omgevingsdienst Midden en West Brabant (OMWB) uitgevoerd heeft. Toen wisten we nog niet waar de windmolens precies zouden komen. We hebben hen daarom verzocht om op tien strategische punten een geluidsmeting uit te voeren. De uitkomsten waren heel waardevol, omdat we toen duidelijkheid kregen over de situatie. Bij herhaalmetingen kun je vervolgens zien of de situatie gelijk blijft of verslechterd. En of een verandering toe te schrijven is aan de windmolens.”

Geluid als bepalende factor

Langzaamaan werd het plan voor de windmolens steeds concreter, met waardevolle input van omwonenden. Geluid werd steeds belangrijker. Erik licht toe: “Het onderwerp geluid en mogelijke geluidsoverlast kwam tijdens iedere informatieavond of vergadering terug. Uiteindelijk gaf de factor geluid de doorslag bij het bepalen van het uiteindelijke plan voor 28 windmolens in 5 clusters langs de A16. Wat ook belangrijk was: omwonenden wilden niet dat we alleen met modellen zouden rekenen, ze wilden echte metingen als de windmolens zouden staan. En dat hebben we toen beloofd.”

Belofte inlossen

Nu de windmolens gebouwd zijn, voert de OMWB dezelfde meting uit op de tien punten. “De OMWB pakt daarvoor alle gegevens van de windmolens erbij, zoals het brongeluid van de windmolens. We gaan niet alleen meten hoeveel geluid er te horen is, maar ook wat een windmolen volgens de boekjes uitzendt aan geluid. Dat wordt allemaal goed bekeken. De geluidsmeting die onlangs is gestart, is een belofte die we inlossen, aldus Erik. De meting wordt uitgebreid aangepakt. Erik vertelt hoe zo’n meting in zijn werk gaat: “Er komen een meetwagen op de verschillende erven waar we meten. Die meten het geluid bij verschillende weersomstandigheden, windrichtingen en verschillende windsnelheden. Ik verwacht dat de meting een jaar gaat duren. De resultaten zijn er dan eind 2024.” Bekijk hier een video van de Omgevingsdienst Midden en West Brabant over de metingen die zij uitvoeren.

Persoonlijke ervaringen naast wet- en regelgeving

Wat doet de provincie na het ontvangen van de resultaten? Erik vertelt: “Uiteraard zijn we benieuwd naar de uitkomst. Op basis van modellen en data op papier verwachten we dat we voldoen aan de wet- en regelgeving in de vergunning. Zo niet, dan zullen we maatregelen treffen. Maar dat is maar één kant van het onderwerp. In dit project hebben we geprobeerd om een goede balans te vinden tussen waar we als overheid aan moeten voldoen en de zorgen van omwonenden. Omdat geluid zo’n belangrijk onderwerp was en is voor veel omwonenden, hebben we als provincie begin 2023 een Geluidsverwachting.nl app gelanceerd. Omwonenden kunnen via de app gebruiksvriendelijk hun geluidsbeleving doorgeven. Hierdoor hebben we niet alleen de data uit metingen en modellen, maar ook de persoonlijke ervaringen van mensen. Als we zien dat er dingen niet goed gaan in de omgeving, kunnen we daar iets mee doen. In dit project wilden we laten zien dat we de zorgen van omwonenden serieus nemen.”