De windmolens langs de A16 zorgen voor groene stroom. Maar, ook voor rendement. Rendement dat straks deels geïnvesteerd wordt in lokale energieprojecten. Een aantal pioniers in het A16-gebied wacht niet af tot het geld over een paar jaar beschikbaar komt. Zo ook Jos Joosten, voorzitter van Coöperatie De Dobbelsteen in Breda. Samen met zijn team van vrijwilligers runt hij het centrale buurthuis van Princenhage. Een oud gebouw, dat ze graag willen verduurzamen om zo de verenigingen in het dorp tegemoet te komen met lage huurkosten.

De ondernemerszin komt duidelijk naar voren in het gesprek met Jos. Hij stond jaren geleden aan de wieg van de aankoop van De Dobbelsteen. De gemeente gaf destijds te kennen de kosten om het gemeenschapshuis open te houden niet langer te willen dragen. Met een groep verenigingen werd een coöperatie opgericht die het gebouw kocht. Nu Jos en zijn bestuur het plan opgepakt hebben om het gebouw te verduurzamen, start de volgende uitdaging.

Een stappenplan zorgt voor haalbare doelen

Jos vertelt enthousiast: “Aan de hand van een energiescan van De Dobbelsteen hebben we de afgelopen maanden een plan opgesteld met verschillende stappen. We vonden het belangrijk om eerst goed zicht te hebben op welke maatregelen wanneer haalbaar zijn, en wat ze opleveren.”

“De eerste stap heeft te maken met bewustwording. Daar zijn we al langer mee bezig, maar kan nog steeds worden verbeterd. Denk bijvoorbeeld aan de thermosstaat niet standaard opendraaien en betere planningen maken. Zo kun je een al verwarmde ruimte voor de ene groep later op de dag beter inzetten voor een andere groep in plaats van een nieuwe ruimte warm stoken. Ook hebben jongeren minder warmte nodig dan een groep bestaande uit ouderen. Daar houden we nu rekening mee. De afgelopen jaren hebben we zo al 40% van onze energiekosten kunnen besparen. En dan heb je het al snel over een bedrag van 10.000 euro per jaar.”

“De volgende stap is het gebouw isoleren. We weten inmiddels wat we willen verbeteren. De zuidkant van het gebouw heeft al dubbel glas, dat laten we zo. Aan de noordkant willen we alle kozijnen vervangen en triple glas plaatsen. Daarna is het dak aan de beurt. Deze maatregelen zorgen ervoor dat we geen warmte verliezen.”

Lage temperatuursverwarming met een warmtepomp

“Door de isolatiemaatregelen kunnen we overstappen op een systeem voor lage temperatuursverwarming. We willen daarvoor een warmtepomp installeren. De benodigde elektriciteit daarvoor komt van zonnepanelen. Het idee is dat de warmtepomp ervoor zorgt dat het gebouw continue op een basistemperatuur blijft, ongeveer 17 graden. We moeten de ruimtes kort voor gebruik bijverwarmen tot een aangename verblijfstemperatuur en in strenge wintermaanden hebben we dan toch nog de gaskachels nodig.”

Extra verwarming met infrarood en airco

“Om later toch van het gas af te kunnen, kijken we naar twee oplossingen voor bijverwarming: infraroodpanelen en een airco. Infraroodpanelen stralen hun warmte af op objecten en mensen en werken dus goed in lagere ruimtes, zoals vergaderzalen. In de hogere grotere ruimtes waar mensen in beweging zijn, zal een airco beter werken.”

“Ook vernieuwing van ons elektrasysteem is een belangrijke tussenstap. Dat moet eigenlijk geheel opnieuw worden aangelegd. Een grote investering. Om energie en geld te besparen, blijven we kijken naar een zo slim mogelijke planning. Rob Leijs, één van onze vrijwilligers, werkt dat plan verder uit. Als al deze maatregelen zijn geïnstalleerd, kunnen we van het gas af.”

Waar halen we de investering vandaan?

“Parallel aan de maatregelen en investeringen, kijken we naar subsidieregelingen, gunstige belastingregelingen etc. We zijn in goed overleg met de gemeente hierover. Er zijn vele mogelijke financieringsbronnen, op termijn ook de windmolens. Maar het is best complex. En je moet weten: we werken alleen met vrijwilligers. Ik heb simpelweg niet de tijd om alles goed uit te zoeken. Wellicht dat we daar een subsidie-adviseur bij gaan inschakelen.”

De vraag die boven de markt blijft hangen

“Het blijft ook belangrijk om mensen uit te leggen waarom we dit doen. En om de vraag te beantwoorden waarom we investeren in zo’n oud gebouw. Ik heb al vaker mensen horen zeggen dat we dit gebouw beter plat kunnen gooien en voor nieuwbouw moeten gaan. We willen die twee scenario’s ook naast elkaar gaan zetten. In het kort gezegd hebben we het met het verduurzamingspakket van De Dobbelsteen over een investering van ongeveer 4 ton. Als er een nieuw gebouw moet komen, praat je al snel over miljoenen. Die 4 ton is pittig, maar die miljoenen zijn voorlopig te ver weg.”

“Met nieuwbouw heb je het uiteraard wel over een heel ander verhaal. Dan zijn er meerdere mogelijkheden en kansen. Maar goed, dan zijn er ook risico’s. Ik vind het belangrijk dit onderwerp samen met onze gebruikers – de verenigingen – te bespreken. We zijn in ieder geval nog geen verplichtingen aangegaan voor de ene of de andere keuze. Alles ligt nog open.”

Verenigingen ruimte bieden tegen kostprijs

“Ons doel is heel eenvoudig: we willen de verenigingen in Princenhage ruimte aanbieden tegen kostprijs. Onze kale huurprijzen voor de verenigingen zijn ondanks de vele prijsstijgingen al 5 jaar niet verhoogd. Overigens willen we ook groeien in het aanbod. De Dobbelsteen is nu te huur voor verschillende verenigingen, maar kan ook voor familiebijeenkomsten gebruikt worden. Of bijvoorbeeld voor een bedrijfsborrel. En dat is best interessant hier. Want er zitten op papier honderden bedrijven in Princenhage. De ondernemerszin die ik proef in het bestuur van De Dobbelsteen is alom aanwezig hier.”

Een investering in De Dobbelsteen is een investering in het dorp

“Inmiddels ken ik veel mensen in Princenhage, er wonen hier veel betrokken bewoners. Wij voelen ons een dorp, in plaats van een wijk in een stad. En daar hoort wat mij betreft een goed draaiend toekomstbestendig gemeenschapshuis bij. Dat houdt de bewoners van Princenhage bij elkaar en betrokken. Een investering in De Dobbelsteen is daarom eigenlijk een investering in ons dorp. En daar doe ik het voor.”