Met de wind mee: zoveel mogelijk ‘de gewone man’ helpen

Afbeelding: Dorpsraad Rijsbergen
De 28 windmolens zorgen straks voor groene stroom. Maar, ook voor rendement. Rendement dat geïnvesteerd kan worden in lokale energieprojecten. Een aantal pioniers in het A16-gebied wacht niet af, zoals Piet Hendrickx, voorzitter van de Dorpsraad Rijsbergen. Piet werkt samen met zijn team hard aan de eerste stap om mensen te betrekken bij de energietransitie. Samen gaan ze op kierenjacht in de huizen van hun Rijsbergse medebewoners.
Piet Hendrickx over de ambitie van de Dorpsraad Rijsbergen: “Samen met de gemeente Zundert en stichting WindCent starten we een traject op om mensen te helpen met het verduurzamen van hun huis. Het idee is dat we mensen van A tot Z begeleiden. Door samen met de bewoners een plan te maken dat past bij hun wensen. Maar ook door samen te kijken hoe de maatregelen betaald kunnen worden, welke subsidies er bijvoorbeeld mogelijk zijn. Om zelf ook te kunnen leren over wat wel en niet werkt, beginnen we klein. Met een tiental huizen. We zijn begonnen in de wijk Laguiten in Rijsbergen. Een wijk met veel jaren ’70 rijwoningen, waar nadrukkelijk niet alleen villa’s staan. Uitgangspunt is juist dat we zoveel mogelijk ‘de gewone man’ helpen. De hulp is kosteloos.”
Een advies waar mensen wat aan hebben
“Het is onze bedoeling om een stuk of 10 huizen te analyseren. En een passend advies voor de bewoners te geven over welke maatregelen zij kunnen treffen om energie te besparen. En dat is helemaal niet altijd een kostbaar technisch verhaal hoor. Het kan bijvoorbeeld ook zijn dat we adviseren om tochtstrips en radiatorfolie toe te passen, of installaties beter af te stellen. Als we merken dat mensen zelf grotere ambities hebben, is het advies ook ambitieuzer. En daarbij is het ook heel belangrijk om aan te sluiten bij vraagstukken die er mogelijk aan zitten te komen. Als we zien dat een cv op korte termijn aan vervanging toe is, spelen we daar natuurlijk op in. Want dat zijn de momenten waarop mensen gaan nadenken over een alternatief.”
Op kierenjacht als eerste stap
“Ondanks dat de huizen allemaal zo’n 40 jaar oud zijn, zien we veel verschillen in onderhoud en maatregelen die door eerdere bewoners soms al getroffen zijn. Het is dan ook van belang om een huis grondig te analyseren voor we mensen kunnen helpen. De eerste stap die we aanbieden is een zogenaamde lekcheck. Dat is een onderzoek waarbij we in huizen op jacht gaan naar de kieren, de energielekken. Dit onderzoek duurt een dagdeel en levert veel informatie over de isolatiewaarde van een huis. De belangrijkste eerste stap om energie te besparen. Van daaruit werken we verder aan een passend advies.”
Een onafhankelijke partij zorgt voor vertrouwen
“Ik merk dat het goed werkt als we persoonlijk aanbellen en vertellen dat we van de Dorpsraad zijn. Dat voelt dichtbij en vertrouwd voor mensen. Ondanks dat ik echt niet iedereen persoonlijk ken hoor. De hulp die we nu bieden is kosteloos. Ik denk soms wel eens; waarom zou je niet meedoen? Maar natuurlijk is er soms ook wantrouwen. Dan begin ik met het stellen van vragen, ik wil niemand overtuigen.”
“De eerste 7 huizen die mee willen doen, doen dat over het algemeen om twee hoofdredenen: het klimaat of de energieprijs. En ook omdat ze ons zien als een onafhankelijke partij. Dat klopt natuurlijk ook; we willen onze medebewoners oprecht helpen, we zijn er niet om iets te verkopen. Het helpt dan ook dat we de afgelopen jaren, na corona, ook wat andere thema’s in het dorp hebben opgepakt waar mensen ons van kennen: een centrumvisie en de verkeersknelpunten bijvoorbeeld.”
Iedereen leert van het traject
“Wat ik zelf ook heel mooi vind aan dit traject, is dat nog niet alles vaststaat. Dat we er zelf ook van mogen leren. Om een voorbeeld te geven; we waren van plan om 10 huizen te zoeken in één wijk. Dat was het uitgangspunt. Het grote voordeel van een dergelijke wijkaanpak is dat mensen ook gemakkelijker bij elkaar over de vloer komen, en van elkaar kunnen leren als buren. Maar we krijgen nu ook aanvragen van mensen die mee willen doen uit andere wijken. Gaandeweg zijn we erachter gekomen dat als je mensen echt wilt helpen, ze zelf ook echt moeten willen. En dat het inspelen op natuurlijk momenten heel goed werkt. Tja, het is natuurlijk logisch dat mensen die bijvoorbeeld hun cv willen vervangen nu eenmaal niet toevallig ook bij elkaar om de hoek wonen. Daarom denken we er nu over om die harde wijkgrens los te laten.”
De ambitie voor Rijsbergen
“Wat ik zou willen op de lange termijn is dat we energie niet ver weg opwekken en naar Rijsbergen halen, maar dat we het gewoon zelf doen. We hebben hier veel boerderijen, dus veel daken. Waarom zouden we de zon niet optimaal benutten? En energieopslag vind ik ook interessant. Ik moet zeggen dat extra windmolens hier lastiger liggen, want die staan er al aardig wat. Het is natuurlijk wel mooi dat we op termijn ook de voordelen van de windmolens krijgen door de investeringen die we daardoor voor mensen kunnen doen.”
“Er zijn nog veel experimenten nodig om echt van fossiele brandstoffen af te kunnen stappen. Ongetwijfeld volgen er de komende jaren nog veel ontwikkelingen. Ik ben van mening dat we als Rijsbergen niet té hard van stapel moeten lopen, maar wel dat we stappen moeten zetten. En daar wil ik op termijn graag iedereen in het dorp bij betrekken.”
Voordelen uit de windmolens: hoe zit dat?
Het traject in Rijsbergen om mensen te begeleiden bij het verduurzamen van hun huis is opgestart vanuit de gemeente Zundert, stichting WindCent en de Dorpsraad Rijsbergen, het wordt bekostigd door een Europese subsidie. Het is één van de vele kleinschalige trajecten die nu lokaal in het A16-gebied worden opgezet om van te leren. Met de lessen worden straks grootschaliger projecten opgezet met geld uit de windmolens. Een kwart van de 28 windmolens die onlangs langs de A16 gebouwd zijn, zijn namelijk in lokaal eigendom. Het rendement uit dat deel wordt straks lokaal geïnvesteerd. Doel is dat mede door de windmolens op termijn iedereen langs de A16 de kans krijgt mee te doen in de lokale energietransitie. Meer weten? Kijk dan op energiea16.nl/meedoen.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling in het kader van OP-Zuid.