“Verschillende belangen verzoenen in één win-win, dat geeft me een kick”
In gesprek met Harmen de Kool, manager Renewable Energy bij BOM
“Een kwart van het rendement van de windmolens die naar de omgeving moet vloeien, dat is makkelijk zo afgesproken. Maar geloof me, het is bijzonder complex om die 25 procent eigendom in de praktijk te brengen. Het is een ingewikkeld technisch, financieel en juridisch vraagstuk.”
Zwitsers zakmes
Een project als Energie A16 is Harmen als ingenieur op het lijf geschreven. “Ik hou ervan om complexe projecten terug te brengen tot hun kern. Ik wil geen mooie, papieren plannen maken. Ik wil die plannen realiseren. Ik zeg al lachend wel eens dat wij met de BOM het Zwitsers zakmes van de provincie zijn. We zijn multi-inzetbaar. We financieren de projecten, we bouwen bruggen tussen alle betrokkenen, we maken de plannen en we voeren ze ook uit. We brengen de dingen van onderuit in beweging. Impact hebben, daar draait het voor mij allemaal om. Van dit soort projecten krijg ik een kick.”
Gezond inspraakmodel
Harmen was van meet af aan betrokken bij Energie A16. “De A16 is een ideale locatie voor windmolens: veel plaats, veel wind, vlak, relatief weinig rechtstreekse buren. Wanneer de provincie zulke locaties identificeert, zorgen wij ervoor dat er geld beschikbaar komt voor lokale energieprojecten. We geven ook de voorwaarden vorm waar de projecten aan moeten voldoen om in aanmerking te komen voor ons fonds.”
“We helpen daarnaast de lokale stichtingen bij het opzetten en uitvoeren van de plannen voor de lokale energietransitie. Dat begint al bij de vraag wie ‘de omgeving’ nu precies is. Een gezond inspraakmodel is belangriijk, maar je kan natuurlijk geen duizenden individuele burgers uitnodigen om allemaal mee aan de tekentafel te gaan zitten. Ze moeten zich dus eerst organiseren in stichtingen en met die coöperaties kunnen dan samenwerkingsovereenkomsten worden gesloten. De projecten lopen al snel over een periode van 20 tot 25 jaar, we moeten garanderen dat alle contracten en statuten op lange termijn houdbaar zijn.”
Stakeholders verzoenen
“Iedereen begint met verschillende verwachtingen aan zo’n project. Aan de ene kant heb je de ontwikkelaars die met een bedrijfseconomische bril naar het project kijken en niet altijd veel ervaring hebben met lokaal mede-eigendom. Aan de andere kant staan bewoners die een meer idealistische kijk hebben en niet vertrouwd zijn met projecten van de omvang van een windpark. Wij maken de vertaalslag van die uiteenlopende rollen en verwachtingen. We proberen die met elkaar te verzoenen om een win-win te creëren voor iedereen die betrokken is bij Energie A16.”
Energietransitie in Brabant versnellen
De BOM wil de energietransitie in Brabant versnellen. Harmen is ervan overtuigd dat Energie A16 een belangrijke rol speelt in die missie. “Maar, zonder de BOM had Energie A16 veel moeilijker en veel trager het nodige startkapitaal gevonden. Ook zouden losse ideeën en voorstellen niet in concrete lokale participatietrajecten worden gegoten. Zowel bij de bouw van de 28 windturbines als bij de lokale energieprojecten, en zéker bij de link tussen beiden, zijn we een cruciale schakel. We zorgen nu voor een continue financiering van lokale energieprojecten, die allemaal bijdragen aan de klimaatdoelstellingen. De ideeën en de projecten komen van onderuit. De betrokkenheid bij de energietransitie gaat tot op wijk-, straat- en zelfs woningniveau.”
“In eerste instantie levert de BOM het kapitaal dat nodig is voor de ontwikkeling en de bouw van het windpark. Voor het gedeelte dat in lokaal eigendom is. In de volgende fase, wanneer de risico’s zijn afgenomen, krijgen de bewoners van het gebied de mogelijkheid om te investeren. Met het verzamelde kapitaal wordt een fonds opgezet dat lokale energieprojecten mogelijk maakt, denk maar aan collectieve zonprojecten en het verduurzamen van woningen. Dat zijn projecten die een grotere groep van de bevolking ten goede komen.”
Duurzaam én sociaal project
“Ik vind het een heel mooi mechanisme: Energie A16 is niet alleen een duurzaam toekomstproject, het heeft ook een belangrijke sociale component. Het werkt verbindend. Als we de energietransitie willen versnellen, en dat is toch ons ultieme doel, moeten we iedereen mee aan boord krijgen. Hernieuwbare energie mag niet beperkt blijven tot een klein kringetje kapitaalkrachtige mensen. Met dit project brengen we de energietransitie naar een veel bredere groep mensen.”