Omdat de energietransitie naar schone energie niet altijd en voor iedereen een succesverhaal blijkt, is er in deze rubriek ruimte voor een kritische blik. Dit keer bespreken we ‘De Energievrijstaat’: een indrukwekkende documentaire over het Traais Energie Collectief. In de docu is te zien hoe de onconventionele ontwikkelaar Pim de Ridder alles op alles zet om zijn geboortedorp Terheijden onafhankelijk te maken van grote energiemaatschappijen. Dat lijkt voor de wind te gaan, maar loopt uiteindelijk toch vast in een juridisch steekspel.

Pim de Ridder is ervan overtuigd. We moeten in rap tempo verduurzamen. Maar zijn we er wel klaar voor? Pim in ieder geval wel. In 2018 sprak hij zijn geboortedorp Terheijden toe: “Het klimaat is in de war. De energievoorziening raakt op. En wij vinden dat de gevestigde orde, waaronder onze politieke fracties, de afgelopen jaren te weinig in actie zijn gekomen. We trekken ons los van de buitenlandse maatschappijen. We gaan het zelf doen en we gaan het hier doen. Eigen, lokaal en duurzaam.” Het Traais Energie Collectief (TEC) is geboren.

Van vliegende start naar roet in het eten

Het collectief maakt een vliegende start. Het hele dorp en de gemeenteraad staan achter het idee om met warmte, wind en zon van het dorp een autonome energievrijstaat te maken. Daarmee maken ze zich los van grote energieleveranciers en houden ze de opbrengsten in het dorp. Boeren Kees en Anja zijn ook enthousiast en stellen hun grond beschikbaar voor een grootschalig zonnepark. Er wordt een warmtenet aangelegd en een windmolen gebouwd. Niets lijkt de energievrijstaat in de weg te staan.

Wanneer gele hesjes in een nabijgelegen dorp gaan protesteren tegen de komst van 150 hectare zonnevelden, ontstaat er paniek bij de gemeente. Ze passen hun beleid aan. Een concurrerende ontwikkelaar pikt dat niet en begint een rechtszaak. De zaak loopt tot aan de Raad van State. De plannen van Pim komen hierdoor op losse schroeven te staan. Dit is niet alleen een drama voor het TEC, maar ook voor de grondeigenaren Kees en Anja die machteloos moeten toekijken hoe de lucratieve herbestemming van hun boerengrond steeds onwaarschijnlijker wordt.

De energiepuzzel compleet maken

De documentaire laat zien hoe een breed gedragen plan vastloopt in een juridisch steekspel. Daarbij stelt de film de vraag of juridische gronden, in de huidige klimaatcrisis, nog steeds zwaarder moeten wegen dan een lokaal gesteund plan om een dorp klimaatneutraal te maken.

Voorzitter Theo den Exter (Traais Energie Collectief) is trots op het eindresultaat. “Sabine en Anne van Moiety Film hebben een aansprekende documentaire gemaakt over de lastige momenten in ons prachtige project. Inderdaad gaat de Energievrijstaat niet altijd over rozen. Maar door deze tegenstelling wordt weer eens duidelijk hoe mooi het is dat de andere energieprojecten waar we met ons collectief mee bezig zijn wel succesvol zijn. Laten we hopen dat ons gemeentebestuur snel een mogelijkheid vindt om onze energiepuzzel compleet te maken.”

Bron: Traais Energie Collectief en De Energievrijstaat

Meer weten over de Energievrijstaat of de documentaire bekijken? Ga dan naar www.energievrijstaat.nl.